Zadaniem rachunkowości jest odwzorowanie rzeczywistości w sposób rzetelny. Ma to swoje przełożenie w dokonywanej wycenie składników majątku oraz źródeł jego pozyskania. Ustawa o rachunkowości przewiduje osiem różnych metod wyceny, a mianowicie wycenę według:
- ceny zakupu
- ceny nabycia,
- kosztu wytworzenia,
- ceny sprzedaży netto,
- średniego kurs waluty,
- kwoty wymaganej zapłaty,
- wartości godziwej,
- trwałej utraty wartości.
Cena zakupu jest to cena płacona dostawcy pomniejszona o podatek Vat podlegający odliczeniu. W przypadku importu powiększana jest o cło, podatek akcyzowy i inne obciążenia względem państwa. Cena zakupu w imporcie liczona jest po średnim kursie danej waluty ustalonym przez Narodowy Bank Polski na ten dzień, chyba że któryś z dokumentów zakupowych będzie wskazywał na inny kurs.
Cena nabycia jest to cena zakupu powiększona o koszty tego zakupu takie jak transport, załadunek i wyładunek, powiększona o koszt przygotowania do użycia (np. montaż maszyny na hali) oraz pomniejszona o otrzymane rabaty i upusty.
Koszt wytworzenia, tak jak sama nazwa mówi, jest brany pod uwagę kiedy wyceniamy składniki majątku własnej produkcji. Wydaje się proste jednak wcale takie nie jest. O ile dość prostym zabiegiem jest przypisanie do produktu kosztów bezpośrednich (takich jak materiały czy praca) o tyle dużo problemu sprawia rozliczenie przypadających na nią kosztów pośrednich (np. amortyzacja maszyn, energia).
Cena sprzedaży netto jest to możliwa do uzyskania cena sprzedaży składnika majątku po pomniejszeniu o podatek Vat, podatek akcyzowy, stosowane rabaty i upusty oraz koszty związane z jego sprzedażą.
Średni kurs waluty jest to ustalony na dany dzień średni kurs danej waluty w Narodowym Banku Polskim.
Kwota wymaganej zapłaty odnosi się do należności oraz zobowiązań. Oznacza kwotę należności wraz z należnymi kontrahentowi odsetkami lub kwotę zobowiązania jakie musimy zapłacić dostawcy.
Dość trudną do zrozumienia metodą wyceny jest metoda oparta o wartość godziwą. Według definicji ustawowej wartość godziwa jest to kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Przypomina ci to z pewnością cenę sprzedaży netto – występują jednak między nimi pewne różnice (konieczność doskonałej informacji oraz niepowiązania stron w przypadku wartości godziwej oraz pomniejszenie o koszty sprzedaży w cenie sprzedaży netto). Poza tym ustawodawca nie zaznaczył w jaki sposób miałaby zostać ustalona wartość godziwa składnika majątku.
Trwała utrata wartości nie oznacza ściśle ceny według której dokonywana jest wycena majątku, ale odnosi się do konieczności jego przeszacowania w momencie zaistnienia zdarzeń powodujących długotrwałe obniżenie jego wartości. W takim przypadku należy wycenić dany składnik w cenie sprzedaży netto lub inaczej ustalonej wartości godziwej. Przykładem takiej sytuacji może być np. utrata wartości towaru sezonowego lub maszyny w wyniku zmian technologicznych.
Mówiąc o wycenie należy dodać, że można dokonywać wyceny wstępnej oraz bilansowej. To w zupełności może zamotać w głowie nawet finansiście a nie „zwykłemu śmiertelnikowi”. Wycena wstępna opiera się głównie o dokumenty związane z nabyciem składnika majątku, a wycena bilansowa (mająca za zadanie dokładnie odzwierciedlić sytuację firmy) musi opierać się o dokumenty które dopiero zostaną stworzone. Ich zadaniem jest uprawdopodobnienie korekt lub przeszacowań dla wymagających tego składników majątku. Przy tego typu przeszacowaniach najczęściej stosuje się cenę sprzedaży netto lub wartość godziwą.
Taka metoda wyceniania związana jest z jedną z podstawowych zasad rachunkowości – zasady ostrożnej wyceny. Można powiedzieć, że według niej najodpowiedniejszy przy wycenie przedsiębiorstwa jest wariant pesymistyczny. Ostrożna wycena ma pozwolić na uniknięcie zbyt dużego ryzyka w podejmowanej działalności.
Nie ma jeszcze komentarzy.