Podatek dochodowy od osób prawnych – stan na 01 stycznia 2012 r.

Do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych[1] wprowadzono zmiany wchodzące w życie z dniem 01 stycznia 2012 r. Ustawa ta ulegała zmianom na tyle często, że ustawodawca, z uwagi na jej nieczytelność, postanowił wydać w ubiegłym roku jej tekst jednolity. Nie powstrzymało go to jednak, jak widać, przed wprowadzeniem kolejnych zmian.

Wprowadzone zmiany omówię w dwóch częściach: w pierwszej, bezpośrednie zmiany ustawy, w drugiej, zmiany pośrednio związane ze stosowaniem ustawy.

Zmiany przepisów ustawy.

Zmiany wprowadzone od 01 stycznia 2012 r. nie są zmianami o charakterze rewolucyjnym. Wiele z nich ma charakter porządkujący. Na niektóre jednak, warto zwrócić uwagę.

Jedną z takich zmian jest zmiana zasad obliczania i wpłacania zaliczki na podatek za ostatni miesiąc roku podatkowego.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 25 ust. 1a ustawy, zaliczkę za ostatni miesiąc roku podatkowego ustala się na zasadach ogólnych (różnica pomiędzy podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą należnych zaliczek) i wpłaca do 20 dnia pierwszego miesiąca następnego roku podatkowego.

Jeżeli przed tym terminem firma złoży zeznanie roczne i zapłaci wynikający z niego podatek, nie ma obowiązku wpłacania ostatniej zaliczki.

Idea tej zmiany zapewne była szlachetna jednak w rzeczywistości przysporzyła dodatkowej pracy. Trzeba bowiem dokonać ustalenia faktycznej wysokości zaliczki za ostatni miesiąc.

Firmy, które składają zeznanie roczne do 20 stycznia, to naprawdę wielka rzadkość. Przy okazji warto zwrócić uwagę, że zgodnie z doktryną i orzecznictwem sądów administracyjnych, zaliczka na podatek dochodowy traci swój byt prawny z końcem roku podatkowego. W konsekwencji wprowadzonej zmiany przepisów, jeżeli ktoś nie wpłaci ostatniej zaliczki, to urząd skarbowy nie będzie mógł jej w żaden sposób wyegzekwować. Znając zatem polski zapał do płacenia podatków obawiam się, że wpływy z zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych mogą się obniżyć.

Doprecyzowano także zasady rozliczania różnic kursowych. Zmieniony został bowiem przepis art. 15a ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W wyniku zmiany, przy obliczaniu różnic kursowych, uwzględniać się będzie kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. Natomiast w pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Określono także zasady naliczania i poboru zryczałtowanego podatku od świadczeń z papierów wartościowych zapisanych na rachunkach zbiorczych, wypłacanych na rzecz anonimowych osób (beneficjenci nie są znani płatnikowi – anonimowi inwestorzy). Obowiązek naliczenia i pobrania podatku według stawki 19% został nałożony, co do zasady, na pośredniczące w przekazaniu świadczenia, podmioty prowadzące rachunki zbiorcze, na których zarejestrowano papiery wartościowe.