Bilans, pasywa, kapitał
W bilansie pasywa podzielone zostały na kapitały własne oraz obce. Kapitały własne z reguły są wpłacane na początku działania przedsiębiorstwa właśnie w celu „rozkręcenia” działalności. Są to tak zwane kapitały podstawowe przybierające różne nazwy w zależności od formy prawnej przedsiębiorstwa.
Oprócz kapitału podstawowego można wyróżnić kapitały zapasowe i rezerwowe tworzone na określone cele ze środków wypracowanych przez przedsiębiorstwo lub powstałe z przeszacowania wartości posiadanych aktywów. Do kapitałów własnych zalicza się również zysk przedsiębiorstwa oraz niepodzielony zysk z lat ubiegłych.
Controlling – jego istota i zadania
Controlling rozumiany jest jako wsparcie przy planowaniu, sterowaniu i kontroli organizacji, procesów lub projektów jak również przygotowywanie i udostępnianie potrzebnych do tego informacji. Jego zadaniem jest wspieranie kierownictwa w dążeniu do wyznaczonych celów oraz zapewnienie efektywności działania w poszczególnych funkcjach przedsiębiorstwa, takich jak produkcja, marketing, logistyka i finanse.
Celem controllingu jest więc nadzór nad działalnością firmy oraz takie stosowanie technik zarządzania by stworzyć sprawny i kompleksowy system przepływu informacji mogący wykreować sprawne metody przeciwdziałania przyszłym zagrożeniom. Controlling spełnia więc funkcję doradczą wskazując kadrze zarządzającej możliwe kierunki działania.
Majątek obrotowy w bilansie
Pisałam, że grupa B aktywów to tak zwany majątek obrotowy, który zostaje zużyty, sprzedany bądź wygasa w ciągu jednego roku.
Podstawowym elementem majątku obrotowego są zapasy w skład których wchodzą materiały, towary, produkcja w toku oraz wyroby gotowe. Towary i materiały wyceniane są w bilansie według ceny ich nabycia a wyroby i produkcja w toku według kosztu ich wytworzenia ( a w szczególnych przypadkach wszystkie pozycje mogą być wyceniane w wartości ich sprzedaży netto).
Kontrola a controlling
W powszechnej opinii panuje mniemanie że controlling jest pojęciem tożsamym z kontrolą. Takie rozumienie pojęcia controllingu jest jednak zbyt wąskie. Controlling jest bowiem narzędziem kompleksowym obejmującym również takie zagadnienia jak ustalanie celów, porównywanie osiągniętych efektów z zamierzonymi, a także badanie przyczynowości odchyleń oraz przeprowadzanie działań korygujących. Istotą kontroli jest zaś jedynie wykrywanie różnic między planem, standardem lub pewną normą, a stanem faktycznym. Działania następujące po wykryciu takich rozbieżności nie są już przedmiotem kontroli lecz innych procedur i technik zarządzania.
Składniki majątku trwałego w bilansie
Jak już wspominałam w bilansie w grupie A znajdują się składniki majątku trwałego w podziale na rzeczowy majątek trwały, wartości niematerialne i prawne, inwestycje długoterminowe oraz długoterminowe należności oraz rozliczenia międzyokresowe.
Rzeczowy majątek trwały to środki trwałe (budynki i budowle, maszyny, środki transportu, inwentarz żywy itp.) oraz środki trwałe, które są dopiero w budowie (odnotowuje się tu wszystkie koszty poniesione na utworzenie, przystosowanie lub ulepszenie środka trwałego). Wartości niematerialne i prawne to takie składniki majątkowe, które są wykorzystywane dłużej niż przez jeden rok a obejmują patenty, licencje, koszty prac rozwojowych, prawo wieczystego użytkowania gruntów, oprogramowanie komputerowe itp.
Kierowanie a zarządzanie
Podobnym pojęciem do zarządzania jest kierowanie. Według definicji to także jest pewien proces polegający na planowaniu, organizowaniu, przewodzeniu i kontrolowaniu działalności.
Możemy wyróżnić kierowanie z znaczeniu szerszym oraz węższym. Kierowanie w szerszym znaczeniu odnosi się do wszystkich zasobów i polega na ukierunkowaniu ich działań na realizację naszych celów. W znaczeniu węższym kierowanie odnosi się jedynie do ludzi oraz koordynowania ich pracy. Czytaj dalej →
Układ pasywów i aktywów
Jeżeli chodzi o układ bilansu to aktywa ułożone są w nim według rosnącej płynności, to znaczy możliwości ich zamiany na gotówkę (łatwiej jest sprzedać na przykład papier wartościowy niż budynek), a pasywa według rosnącego stopnia ich wymagalności, czyli konieczności zwrócenia kapitału pierwotnym właścicielom (poczynając od kapitałów długoterminowych do zobowiązań krótkoterminowych, których zwrot będzie musiał nastąpić w bardzo krótkim okresie). Czytaj dalej →
Planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrola w firmie
W najogólniejszym znaczeniu zarządzanie oznacza utrzymywanie równowagi pomiędzy otoczeniem a organizacją. Inaczej mówiąc zarządzanie jest to koordynowanie i integrowanie zasobów przedsiębiorstwa dla realizacji jego celów w szeroko pojętym otoczeniu.
Można powiedzieć że zarządzanie to pewien rodzaj pracy polegający na odpowiednim „mieszaniu” podstawowych czynników wytwórczych (ziemia, kapitał i praca). Ze względu na swój szczególny charakter może więc być nazywane czwartym czynnikiem wytwórczym.
Układ bilansu – porównywanie danych
Już wiesz, że bilans dzieli się na aktywa i pasywa. Wiesz, że aktywa to majątek trwały i obrotowy oraz że pasywa to kapitały własne oraz obce. To jednak dopiero absolutne minimum informacji potrzebnej by dowiedzieć się jak naprawdę zbudowany jest bilans.
W prawie polskim bilans podzielony jest na kilka części, a poziom ich uszczegółowienia zależy od wielkości i rodzaju prowadzonej działalności. Tak ścisłe określenie wynika z konieczności zapewnienia porównywalności przedstawionych w bilansie danych. Dotyczy to zarówno porównywania w czasie, jak i pomiędzy przedsiębiorstwami.
Controlling jako narzędzie zarządzania firmą
„Umiejętność postępowania z ludźmi jest takim samym towarem handlowym jak cukier czy kawa. I zapłacę za tę umiejętność więcej niż za jakąkolwiek inną pod słońcem.”
John D. Rockefeller
Controlling, chociaż jego popularyzacja nastąpiła dopiero w ostatnich 20-tu latach, nie jest pojęciem nowym. Już w XV wieku na dworze angielskim pojawił się „countroller” odnotowujący wpływy i wydatki środków pieniężnych. Jednak za kolebkę controllingu uznaje się USA, gdzie w roku 1778 utworzono stanowisko „comp-rollera”.