Koszty w firmie dzielą się na stałe i zmienne, a ich poprawna identyfikacja to klucz do kontrolowania rentowności oraz efektywnego zarządzania finansami. Oto jak je rozróżnić i obliczyć.
Koszty stałe
To wydatki, które nie zmieniają się wraz z poziomem produkcji czy sprzedaży. Są ponoszone niezależnie od tego, czy sprzedajesz dużo, czy mało.
Jak je zidentyfikować?
- Zadaj sobie pytanie: „Czy ten koszt pojawi się, nawet jeśli nie będę miał żadnej sprzedaży?”
- Jeśli odpowiedź brzmi „tak”, to jest to koszt stały.
Przykłady kosztów stałych:
- Czynsz za biuro lub magazyn.
- Wynagrodzenia pracowników administracyjnych.
- Raty leasingowe (np. za sprzęt lub samochód).
- Koszty ubezpieczenia.
- Abonamenty (np. telefoniczne, oprogramowanie).
Jak obliczyć koszty stałe?
- Przeanalizuj historię wydatków w firmie (np. z ostatnich 3 miesięcy).
- Wybierz te, które występują regularnie i mają stałą wartość (lub zmieniają się minimalnie).
- Suma tych wydatków to Twoje koszty stałe.
Koszty zmienne
To wydatki, które bezpośrednio zależą od poziomu produkcji lub sprzedaży. Im więcej sprzedajesz, tym wyższe są te koszty.
Jak je zidentyfikować?
- Zadaj pytanie: „Czy ten koszt wzrasta, gdy produkuję lub sprzedaję więcej?”
- Jeśli odpowiedź brzmi „tak”, to jest to koszt zmienny.
Przykłady kosztów zmiennych:
- Koszt surowców lub towarów (np. zakup produktów do odsprzedaży).
- Prowizje dla handlowców.
- Koszty opakowań.
- Koszty transportu (np. dostawa produktów do klienta).
- Zużycie energii w produkcji.
Jak obliczyć koszty zmienne?
- Oblicz koszt jednostkowy: ile wynosi koszt zmienny przypadający na jedną sztukę produktu lub usługę?
- Pomnóż ten koszt przez liczbę sprzedanych jednostek w danym okresie.
• Przykład: jeśli koszt surowca na jednostkę wynosi 20 zł, a sprzedajesz 500 sztuk, to 20 × 500 = 10 000 zł kosztów zmiennych.
Praktyczny przykład identyfikacji kosztów w firmie handlowej
Firma sprzedająca odzież
1. Koszty stałe:
- Czynsz za sklep: 5 000 zł miesięcznie.
- Wynagrodzenie kierownika sklepu: 4 000 zł.
- Abonament za oprogramowanie kasowe: 500 zł.
- Razem: 9 500 zł/miesiąc.
2. Koszty zmienne:
- Zakup odzieży od dostawcy: 50 zł za sztukę.
- Koszt opakowań: 2 zł za sztukę.
- Prowizja dla sprzedawcy: 5% od sprzedaży (np. od ceny 100 zł, prowizja wynosi 5 zł).
Jeśli sprzedasz 1 000 sztuk odzieży:
- Koszt zakupu towaru: 1 000 × 50 zł = 50 000 zł.
- Koszt opakowań: 1 000 × 2 zł = 2 000 zł.
- Prowizje: 1 000 × 5 zł = 5 000 zł.
- Razem koszty zmienne: 57 000 zł.
Dlaczego to ważne?
Koszty stałe musisz ponosić niezależnie od sprzedaży, więc warto je optymalizować.
Koszty zmienne rosną wraz z produkcją, ale mają bezpośredni wpływ na marżę i rentowność.
Znając oba rodzaje kosztów, możesz precyzyjnie obliczyć próg rentowności i zaplanować działania sprzedażowe. Potrzebujesz pomocy w analizie swoich kosztów? Napisz – pomogę to uporządkować!
