Co warto wiedzieć będąc udziałowcem spółki z o.o.

1. Podstawa obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego dla członków zarządu powołanych na mocy uchwały (bez dodatkowej umowy)
   • Art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. 2022 poz. 2561 z późn. zm.)
     • Przepis ten (w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.) wprost wskazuje, że osoby powołane do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania (np. uchwały zgromadzenia wspólników) i pobierające z tego tytułu wynagrodzenie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.
     • Jednocześnie, z tego tytułu nie powstaje obowiązek ubezpieczeń emerytalnych i rentowych (ZUS), jeśli nie występuje inny tytuł do ubezpieczeń (np. dodatkowa umowa).
2. Podstawa prawna ubezpieczeń społecznych przy innych umowach (np. umowa o pracę, umowa zlecenie, kontrakt menedżerski)
   • Art. 6 i nast. ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. 2022 poz. 1881 z późn. zm.)
     • Wskazuje, kto i z jakiego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz kiedy powstaje obowiązek ubezpieczenia chorobowego (obowiązkowy lub dobrowolny).
   • Art. 18 ust. 1 tejże ustawy – określa podstawę wymiaru składek.
   • W przypadku umowy o pracę (z członkiem zarządu) mamy pełne oskładkowanie (ZUS + zdrowotne).
   • W przypadku umowy zlecenia (bądź kontraktu menedżerskiego, traktowanego najczęściej jako forma zlecenia) członek zarządu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu, a chorobowemu – dobrowolnie. Dodatkowo musi być też zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego.
3. Dodatkowe wskazówki interpretacyjne
   • Stanowiska organów rentowych i skarbowych (interpretacje indywidualne ZUS oraz Krajowej Informacji Skarbowej) w kwestiach szczegółowych, zwłaszcza gdy pojawiają się wątpliwości co do kwalifikacji umów lub statusu członka zarządu.

Najważniejsza konkluzja

• Jeśli członek zarządu jest tylko powołany na mocy uchwały (bez żadnej dodatkowej umowy) i otrzymuje wynagrodzenie jedynie z tego tytułu, wówczas płaci się obowiązkową składkę zdrowotną (art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej), bez składek na ubezpieczenia społeczne w ZUS.
• Jeżeli zaś członek zarządu ma dodatkową umowę (o pracę, zlecenie, kontrakt menedżerski), wówczas zasady oskładkowania wynikają m.in. z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 6 i nast.) – najczęściej jest to pełny ZUS wraz ze składką zdrowotną.

Przykładowa treść uchwały w sprawie powołania członka zarządu i przyznania mu wynagrodzenia wyłącznie na podstawie aktu powołania

Uchwała nr [●] Zgromadzenia Wspólników Spółki [nazwa spółki] z dnia [data]

w sprawie: powołania Pana/Pani [imię i nazwisko] na stanowisko Członka Zarządu Spółki oraz ustalenia wynagrodzenia

1. Na podstawie art. [●] Umowy Spółki/Statutu Spółki [ewentualnie inny właściwy przepis] oraz art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych (dla spółki z o.o.) / art. 368 § 4 Kodeksu spółek handlowych (dla spółki akcyjnej):
   • Powołuje się Pana/Panią [imię i nazwisko] do pełnienia funkcji Członka Zarządu Spółki [nazwa spółki] na okres [●].
2. Z tytułu pełnienia funkcji Członka Zarządu na mocy niniejszej uchwały, Panu/Pani [imię i nazwisko] przyznaje się wynagrodzenie w kwocie [●] zł (słownie: [●]) miesięcznie, wypłacane do [●] dnia każdego miesiąca.
3. Ustala się, że:
   • Wynagrodzenie, o którym mowa w pkt 2, przysługuje wyłącznie na podstawie aktu powołania, tj. niniejszej uchwały, i nie wynika z żadnej innej umowy, w tym nie wynika ze stosunku pracy ani z umowy cywilnoprawnej (zlecenia, kontraktu menedżerskiego itp.).
   • W związku z powyższym, zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. 2004 nr 210, poz. 2135 z późn. zm.), Pan/Pani [imię i nazwisko] podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu od tego wynagrodzenia.
   • Wypłacane na tej podstawie wynagrodzenie nie stanowi tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego i rentowego w ZUS (o ile nie zaistnieją inne tytuły do ubezpieczeń), a Spółka odprowadzi w odniesieniu do tego wynagrodzenia wyłącznie składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa.
4. Pozostałe warunki pełnienia funkcji Członka Zarządu, niewymienione w niniejszej uchwale, określone zostaną w odrębnej uchwale/statucie/umowie spółki [w zależności od potrzeb – jeżeli jest jakiś regulamin zarządu czy inny dokument wewnętrzny].

Podpisy:
—————————————————————
Przewodniczący Zgromadzenia Wspólników (lub inna osoba upoważniona)
—————————————————————
Członkowie Zarządu / wspólnicy (jeżeli jest wymóg formy pisemnej uchwały)

Wyjaśnienia do powyższego przykładu

1. Wyraźne wskazanie, że wynagrodzenie wynika tylko z uchwały
   W punkcie 3 uchwały zaznaczono, że nie istnieje żadna dodatkowa umowa (o pracę, umowa zlecenia, kontrakt menedżerski). Dzięki temu tytułem do wypłaty wynagrodzenia jest wyłącznie akt powołania.
2. Odniesienie do ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
   Jest to kluczowe, by wykazać, że w myśl art. 66 ust. 1 pkt 35a tej ustawy członek zarządu obowiązkowo podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu (bez podlegania ubezpieczeniom społecznym – pod warunkiem braku innego tytułu do ZUS).
3. Brak dodatkowego tytułu do ubezpieczeń społecznych
   Jeżeli członek zarządu nie ma jednocześnie innej umowy (zlecenia, o pracę) ani nie występuje inny tytuł, wówczas nie zachodzi obowiązek odprowadzania składek emerytalnych, rentowych czy chorobowych, a jedynie składka zdrowotna.

Uwaga:

• Każda spółka może mieć inną formę uchwały (wynikającą z umowy spółki, statutu czy regulaminu). Istotne jest jednak wyraźne zaznaczenie, że wynagrodzenie przysługuje wyłącznie z tytułu powołania, a nie z mocy dodatkowej umowy.
• Wszelkie zapisy powinny być spójne z dokumentami korporacyjnymi spółki (umowa/ statut) oraz z Kodeksem spółek handlowych.
• Dla pełnej pewności najlepiej zasięgnąć indywidualnej opinii radcy prawnego, ponieważ niewłaściwe sformułowanie uchwały albo świadczenie czynności w sposób charakterystyczny dla stosunku pracy lub innej umowy cywilnoprawnej może skutkować zakwalifikowaniem wypłaty do innego źródła i objęciem składkami ZUS.
• Składka zdrowotna członka zarządu powołanego wyłącznie aktem powołania
• Podstawowa stawka składki zdrowotnej
  Od 1 stycznia 2022 r., w związku z tzw. „Polskim Ładem” (ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw), członkowie zarządu powołani na mocy aktu powołania (uchwały) podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeżeli pobierają z tego tytułu wynagrodzenie.
• Stawka składki zdrowotnej wynosi w zasadzie 9% podstawy wymiaru.
• Obecnie nie ma możliwości odliczenia części składki zdrowotnej od podatku (co zmieniło się wraz z wprowadzeniem Polskiego Ładu).
• Podstawa wymiaru składki zdrowotnej
  Podstawą wymiaru składki jest – co do zasady – kwota brutto otrzymywanego wynagrodzenia.
• Zgodnie z art. 81 ust. 1 i 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, składkę nalicza się od kwoty wynagrodzenia stanowiącego podstawę wyliczenia podatku dochodowego (bez stosowania żadnych obniżeń, które w przeszłości mogłyby dotyczyć składki zdrowotnej w PIT).
• Kto i w jaki sposób opłaca składkę
• Spółka (jako płatnik) odprowadza składkę w imieniu członka zarządu do ZUS, potrącając ją z należnego wynagrodzenia.
• Formalnie składka jest finansowana z dochodu osoby powołanej do zarządu.
• Przykład wyliczenia
  Jeżeli członkowi zarządu przysługuje wynagrodzenie 10 000 zł brutto miesięcznie (wynikające wyłącznie z uchwały powołującej), to:
• Podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest 10 000 zł.
• Wysokość składki zdrowotnej = 9% × 10 000 zł = 900 zł.
• Kwota 900 zł zostaje potrącona z wynagrodzenia członka zarządu i odprowadzona przez spółkę do ZUS.

Najważniejsze wnioski

• Stawka składki zdrowotnej przy wynagrodzeniu wyłącznie z tytułu powołania w zarządzie wynosi co do zasady 9% od całej kwoty tego wynagrodzenia.
• Nie występują w tym przypadku składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe), o ile członek zarządu nie ma innego tytułu do ubezpieczeń (np. dodatkowej umowy o pracę, umowy zlecenia, itp.).
• Po zmianach wprowadzonych „Polskim Ładem” składka zdrowotna nie podlega już (jak dawniej) częściowemu odliczeniu od podatku dochodowego – co praktycznie oznacza większe obciążenie netto dla otrzymującego wynagrodzenie.
• W indywidualnych przypadkach (np. przy specyficznych rodzajach dochodu, posiadaniu dodatkowych tytułów do ubezpieczeń lub korzystaniu z ulg podatkowych) warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub prawnikiem w celu dokładnego wyliczenia obciążeń.

Stan prawny na 1 stycznia 2025 r.

Na chwilę obecną (według stanu prawnego znanego do początku 2025 r.) nie pojawiły się przepisy, które zmieniłyby w sposób zasadniczy zasady podlegania członków zarządu (powołanych wyłącznie aktem powołania) obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego oraz wyłącznie tej składce, bez składek ZUS (emerytalnych, rentowych itp.). Od 1 stycznia 2022 r. Polski Ład wprowadził obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego dla wynagrodzeń wypłacanych na podstawie powołania, natomiast do tej pory (tj. do 1 stycznia 2025 r.) przepisy w tym zakresie nie zostały zasadniczo zmienione.

Obecny stan prawny w pigułce

1. Członek zarządu powołany wyłącznie uchwałą, otrzymujący wynagrodzenie z tego tytułu, podlega – co do zasady – obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, a składka jest naliczana według stawki 9% od podstawy wymiaru (z reguły pełna kwota wypłacanego wynagrodzenia).
2. Nie podlega on obowiązkowi ubezpieczeń społecznych (ZUS), jeżeli nie ma jednocześnie innego tytułu do ubezpieczeń (np. umowa o pracę, zlecenie, kontrakt menedżerski itp.).
3. Podstawę prawną tej sytuacji stanowi m.in. art. 66 ust. 1 pkt 35a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej, która wskazuje, że osoby pełniące funkcję na podstawie aktu powołania i pobierające z tego tytułu wynagrodzenie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
4. Zmiany wprowadzone Polskim Ładem na początku 2022 r. nie zostały uchylone czy zmodyfikowane w taki sposób, aby ta kwestia wyglądała inaczej w 2023, 2024 czy na początku 2025 r.

Zalecenie ostrożności

• Zawsze warto upewnić się, czy w międzyczasie nie ogłoszono nowelizacji przepisów (np. ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej, ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), która mogłaby wejść w życie z początkiem któregokolwiek roku.
• Na ten moment (stan prawny znany do 1 stycznia 2025 r.) brak jest informacji o uchwalonych zmianach, które znosiłyby bądź modyfikowały opisaną zasadę.

Zatem opisane wyżej informacje na temat oskładkowania członka zarządu powołanego tylko na mocy uchwały (tj. brak ZUS, obowiązek zapłaty składki zdrowotnej 9% od podstawy wymiaru) są nadal aktualne w świetle przepisów obowiązujących na dzień 1 stycznia 2025 r..

Uwaga: Mimo że nie ma sygnałów o zmianach w tym obszarze, zawsze należy śledzić bieżące nowelizacje i oficjalne interpretacje organów państwowych (ZUS, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Finansów) – prawo w Polsce potrafi zmieniać się dynamicznie. W razie wątpliwości wskazane jest uzyskanie indywidualnej interpretacji lub konsultacja z doradcą podatkowym bądź prawnikiem specjalizującym się w prawie spółek i prawie ubezpieczeń społecznych.